De gebruiker centraal bij medisch technologische innovatie

Congres Technology for health en medisch technologische innovatie

Innovatie in de gezondheidszorg wordt een succes als de gebruiker centraal staat en alle betrokkenen nauw samenwerken. Alleen dan lukt het om door middel van technologie de zorg veiliger, efficiënter en betaalbaarder te maken. Dat is de boodschap van Technology for Health 2015, de combinatie van vakbeurs en congres op 6 en 7 oktober in Den Bosch.

Mikrocentrum heeft het congresprogramma samen met FME Life Sciences & Health, Pontes Medical, MedtechPartners en Health Valley ingevuld. Elke congrespartner belicht het centrale thema vanuit zijn eigen invalshoek.

Een van de congrespartners is Pontes Medical, actief in de universitaire medische centra van Amsterdam (AMC en VUmc) en Utrecht. De innovatiemanagers van Pontes Medical fungeren als bruggenbouwers tussen specialisten, onderzoekers en zorgverleners enerzijds en het bedrijfsleven en investeerders anderzijds. Zo bundelen zij de kennis en kunde van alle partijen om telkens een hoogwaardige en effectieve innovatie tot stand te brengen.

“Onze unieke aanpak levert regelmatig marktintroducties op”, vertelt business developer Rutger van Merkerk. “Wij laten niet los tot de innovatie bij een adequate marktpartij ligt. En de ambitie is om ons nog meer te richten op de implementatie in de klinische praktijk.”

User-centered design

Maar bij medische productontwikkeling is natuurlijk ook het beginpunt belangrijk en dat ligt volgens Pontes Medical bij de klinische vraag.

Die opvatting vertaalt zich in het thema van het deelcongres dat Pontes Medical tijdens Technology for Health 2015 op dinsdagmiddag 6 oktober organiseert: “Innovations for unmet clinical needs”.

Van Merkerk: “Wij laten vooral clinici aan het woord. Je moet bij de inhoud van de klinische praktijk beginnen en dan kijken wat je met technologie kunt doen om die beter te maken. De ene keer gaat het erom een arts ergonomisch te laten opereren, de andere keer probeer je de thuissituatie van chronische patiënten te verbeteren. Met ons lezingenprogramma willen we laten zien dat je met een andere bril tot andere producten komt.”

In vier lezingen staan respectievelijk de patiënt, het zorgproces, de arts en de verpleegkundige centraal. Daaraan voorafgaand verzorgt onderzoeker Sander Hermsen van de Hogeschool Utrecht een keynote over ‘user-centered design’. Hij bespreekt waar een product aan moet voldoen zodat mensen het echt willen gebruiken. Van Merkerk: “Juist ook voor producten uit andere toepassingsgebieden. Dat kan verrassende inzichten geven, zoals de keynote op een aansprekende manier zal laten zien. Wij vinden dat user-centered design nog te weinig aandacht krijgt. Met ons congres willen we vooral MKB’ers inspireren en hun tonen waar kansen liggen om samen met ziekenhuizen te innoveren.”

Acute beroerte

‘De clinicus aan het woord is’ ook het motto van het deelcongres dat het cluster Life Sciences & Health van ondernemersorganisatie voor de technologische industrie FME organiseert op dinsdagmorgen 6 oktober.

Neuroloog Bart van der Worp zal er spreken over acute behandeling van beroerte en preventie ervan. Acute beroerte is het thema dat FME Life Sciences & Health in overleg met de Hartstichting heeft opgepakt als kansrijk voor innovatie in de industrie. Dit past binnen de strategische keuze voor clustervorming en innovatie die FME in 2013 heeft gemaakt, vertelt Edwin Dekker, clustermanager Life Sciences & Health.

“Met clusters verbindt FME rond een bepaald thema de hele keten, in dit geval zorgprofessionals, zorgverzekeraars, ziekenhuizen en de industrie. Vanuit onze focus op vraaggestuurde innovatie hebben wij voor het thema hart- en vaatziekten contact gelegd met de Hartstichting. Zij hebben een aantal uitdagingen benoemd en een daarvan is meer patiënten met een acute beroerte helpen.”

Deze FME-aanpak geeft de medisch-technologische industrie zicht op de langetermijnbehoeftes van de patiënt. In zijn keynote zal Bart van der Worp ingaan op de ontwikkelingen rond hart- en vaatziekten. Daarna gaat het in een break-outsessie over concrete kansen en actuele projecten rond acute beroerte. Dekker: “Denk aan beelduitwisseling tussen ziekenhuizen, het automatisch koppelen van patiëntgegevens zoals bloeddruk aan het elektronisch patiëntendossier en toepassing van games/apps in de revalidatiefase van een beroerte. Daar is nog heel veel ruimte voor verbetering met slimme inzet van technologie.” FME werkt voor dit event samen met brancheorganisatie Holland HealthTech.

Cross-sectoraal innoveren

Naast hart- en vaatziekten heeft FME Life Sciences & Health het thema kanker opgepakt, in samenwerking met het Radboudumc, en de ouderenzorg. Dekker: “Die care is nog minder goed georganiseerd; voor dementie in de thuissituatie bijvoorbeeld kunnen nog heel veel hulpmiddelen worden ontwikkeld; denk aan het voorkomen dat de gaskraan van het fornuis blijft openstaan.” De FME-clustermanager verwacht veel van cross-sectoraal innoveren. “Zie de opkomst van de ‘black box’ in de operatiekamer; dat concept komt uit de luchtvaartindustrie. Als een bedrijf eenmaal een basis in een bepaalde technologie heeft ontwikkeld, kan het die voor vele andere marktgebieden gebruiken. Daar ligt de toekomst.”

Fieldlabs

Uiteindelijk moet een innovatie zich in de praktijk bewijzen. Een interessant instrument voor de cruciale test- en implementatiefase zijn zogeheten fieldlabs. Health Valley wijdt er op woensdagmiddag 7 oktober in zijn deelcongres de keynote aan. Remco Hoogendijk, manager zorginnovatie bij de Sint Maartenskliniek in Nijmegen, zal er spreken over de rol van fieldlabs bij het testen en marktrijp maken van zorginnovaties. Health Valley is het netwerk (geworteld in, maar niet beperkt tot Oost-Nederland) van zo’n 700 kennisinstellingen en bedrijven dat technologische innovaties in de gezondheidszorg stimuleert. Begin vorig jaar is Health Valley gestart met de opzet van embedded fieldlabs, proeftuinen voor het testen van prototypes met gebruikers in een zorginstelling. De fieldlabs bestrijken vier thema’s: eerstelijnszorg, tweedelijnszorg, gehandicaptenzorg en revalidatiezorg. In dit laatste fieldlab gaat leadpartner Sint Maartenskliniek samen met het ZZG Herstelhotel en het Radboudumc innovaties in de gehele revalidatieketen testen. De focus ligt op ouderen: alle artsen zijn gespecialiseerd in het werken met ouderen en deskundig op het gebied van revalidatie en behandeling van mensen met complexe zorgvragen en/of chronische ziekten.

Implementatiekracht

In de praktijk van een fieldlab moet duidelijk worden of een innovatie echt een succes kan worden. In een eerder stadium kunnen al wel de slaagkansen worden vergroot, bijvoorbeeld door de ‘implementatiekracht’ aan te scherpen. Dat is het doel van het Healthcare Innovation Portal (HIP), dat Health Valley ook in zijn deelcongres gaat belichten. Het HIP biedt zorginnovators een quick scan en een analyse van de betrokkenen in de zorg en hun verhouding tot de beoogde zorgvernieuwing. Zo zorgt het HIP voor een scherpe blik op de praktijk waarin de zorgvernieuwing straks moet scoren en op de betrokkenen die deze kunnen maken of breken. Met dit inzicht kan de innoverende partij zijn ontwikkelproces zo nodig bijsturen.

Transactiegedreven

Het perspectief van de (startende) ondernemer die een medisch-technologische innovatie in de markt wil zetten, wordt ook belicht door MedtechPartners. Dit initiatief wil innovatie versnellen door ondernemers met een specifieke ‘hulpvraag’ in contact te brengen met partners die deze hulpvraag kunnen beantwoorden. Denk aan hulp bij de ontwikkeling van een prototype, het vinden van financiering of het leggen van contact met ziekenhuizen voor het opzetten van een clinical trial.

“Wij zijn transactiegedreven”, vertelt Rick Meurders van het projectbureau van MedtechPartners. “In onze meetings, vier keer per jaar, geven starters een pitch met een duidelijk gearticuleerde hulpvraag. Onze partners kunnen concreet een toegevoegde waarde bieden aan innovatieve medische start-ups en zitten bij die meetings op de eerste rij. Als zij interesse hebben, wordt meteen de match gemaakt.” Sinds 2007 presenteren elk jaar 20 ondernemers hun innovatie op het podium van MedtechPartners; een kwart van deze pitches heeft geresulteerd in productlanceringen in de medische markt.

Voor elke hulpvraag zijn er specialistische partners. En via het Health~Holland Value Centre, een samenwerking met de topsector Life Sciences & Health, kan expertadvies worden ingeroepen. Meurders: “Bijvoorbeeld om al vroegtijdig een health technology assessment van de innovatie te doen. Dat gebeurt nu nog vaak te laat, als men al bijna klaar is, en dan komt men er soms achter dat de relevantie voor de markt toch niet zo groot is als men zelf dacht.”

Valkuilen vermijden

Op Technology for Health verzorgt MedtechPartners op woensdagmorgen 7 oktober een keynote en een interactieve sessie waarin starters en experts ingaan op de valkuilen die ondernemers op de weg van idee naar marktrijp product moeten vermijden. Onderwerpen zijn onder meer financiering, de rol van de zorgverzekeraar, intellectueel eigendom, het binnenkomen bij ziekenhuizen en het organiseren van de verkoop. Tot slot zal Van Berlo, product development and brand innovation agency in Eindhoven, aan de hand van een praktijkvoorbeeld bespreken waar een product aan moet voldoen wil het geaccepteerd worden door de koper. Zo staat ook bij MedtechPartners de gebruiker centraal.

Ga naar het event

Bron: Mikrocentrum.nl