Knelpunten van industriële energiebesparing

Stuurgroep industriële energiebesparing

Deze zomer heeft de tweede rondetafelbijeenkomst van de stuurgroep industriële energiebesparing plaatsgevonden. ECN was gastheer van deze bijeenkomst. De aanwezigen waren; CO2-Net B.V., Cofely Noordwest B.V., Croon Elektrotechniek B.V., Dow Benelux B.V., ECN, EnerGQ B.V., Flexicontrol, FME, HeatMatrix Group B.V., Hellebrekers Technieken, INNECS B.V., KSB Nederland B.V., Shell, Siemens Nederland N.V., Tata Steel Nederland B.V. en VDL Klima B.V.

Deze bijeenkomst had als doel om partijen in de keten bij elkaar te brengen rondom innovatie en implementatie van energie-efficiënte technologie voor industriële toepassing. Ook werden de laatste trends en inzichten gedeeld.

Hans van der Spek, manager FME Cluster Energy, praatte de verschillende partijen bij over het toenemend belang van energie-efficiëntie in de industrie. Ook op politiek vlak lijkt er een groeiende belangstelling te ontstaan voor energiebesparing. Sigrid Bollwerk van ECN benadrukte ook dat energie-efficiëntie steeds belangrijker wordt en er een gedragsomslag moet komen naar een zo efficiënt mogelijk gebruik van energie. Stijn Santen van CO2-Net B.V. deelde zijn bevindingen op het gebied van financiering van energiebesparingsmaatregelen. Bij een vorige bijeenkomst was door de leden aangegeven dat het financieren van besparingsmaatregelen vaak nog op problemen stuit. Op 7 september a.s. is er een gesprek met ABN Amro over extra fondsen voor de (off balance) financiering van energiebesparing. FME zal dit punt ook meenemen in het voortgangsoverleg van het Energieakkoord.

Vervolgens kwamen de eindgebruikers DOW, Tata Steel en Shell aan het woord.

Power2Products: het opwaarderen van laagwaardige stoom

Kees Biesheuvel, innovation technology manager van DOW Benelux B.V. vertelde over de energiebehoefte van DOW en wat interessante processen zijn voor energiebesparing. DOW heeft een grote vraag naar hoogwaardig stoom. Het restproduct van de processen is stoom van een lagere temperatuur en kwaliteit. DOW heeft in het project Power2Products onderzoek gedaan naar de mogelijkheid om stoomrecompressie toe te passen om laagwaardige stoom op te waarderen. Dit onderzoek was in eerste instantie gedaan vanuit een flexibiliseringsoogpunt maar bij nadere bestudering blijkt het eerder een energiebesparingsoptie te zijn. Dit omdat de COP van de installatie zo hoog is dat het bijna altijd goedkoper is dan stoomproductie met gas.

Hergebruiken van laagwaardige stoom

Gerard Jägers, Programmamanager Energie Efficiency bij Tata Steel, gaf aan dat ook Tata Steel veel laagwaardige stoom had die ze graag willen hergebruiken. Dat moet wel op de economisch en energetisch meest voordelige manier. Hij ziet veel vooroordelen en onwetendheid bij het grote publiek en overheden op het gebied van energiebesparingen. Vooral op het gebied van restwarmtegebruik zijn er verschillende opvattingen. Overheden vergeten wel eens dat Tata Steel het al erg goed doet op het gebied van energiebesparing en CO2 uitstoot en dat te strikte regels averechts werken. Dit omdat veel productie dan naar minder strenge landen gaat waardoor op wereldniveau de situatie alleen maar verslechterd (zgn. carbon leakage). Ook Tata heeft onderzoek gedaan naar het flexibiliseren van de energievraag, maar ook zij zien daarin voorlopig nog geen sluitende business case.

Hergebruiken restwarmte

Frank Oehlschlaeger van Shell ziet de grootste kansen op het gebied van energiebesparingen in de raffinaderijen. Deze raffinaderijen hebben ook veel restwarmte die ze willen hergebruiken. Frank gaf aan dat – in het geval van Shell – het delen/verkopen van restwarmte aan andere partijen niet erg relevant is, aangezien er maar een deel van het jaar een warmtevraag van deze partijen is en hierdoor het lastig wordt om de investering terug te verdienen. Shell houdt zich net als EnerGQ bezig met baselining en monitoren van de processen. Maar dit is in het geval van raffinaderijen moeilijker omdat de olie die gebruikt wordt niet altijd dezelfde kwaliteit heeft waardoor je met meerdere parameters te maken hebt.

Conclusie: gebruik lage temperatuurwarmte binnen het eigen bedrijf

De conclusie uit de reflecties van Dow, Tata en Shell is dat er veel lage temperatuurwarmte beschikbaar is die men het beste nuttig binnen de bedrijfspoorten kan gebruiken. Van de feedstock wordt 2-5% nu gebruikt voor proceswarmte waarvan een groot deel weer als laagwaardige warmte verloren gaat. Minimaal 250 graden is de uitdaging.

De aanwezige eindgebruikers gaven ook aan dat het aanbieden van flexibiliteit aan het elektriciteitsnet voor hun nog niet interessant is aangezien het huidige systeem daar te goed voor is ingericht. Maar ze zien wel de trends en mogelijkheden hierin. Yvonne van Delft van ECN gaf aan dat ECN samen met TNO bezig is met het identificeren van mogelijke technologieën van elektrificatie en flexibilisering van productieprocessen binnen de Nederlandse Chemiesector. Dit doen ze in het project ‘Electrification of the Chemical Industry.’ Er is behoefte aan demoprojecten op het gebied van energiebesparing en flexibilisering en daarom roept ECN op om innovatieprogramma’s op te stellen tussen eindgebruikers, technologieontwikkelaars en onderzoeksinstellingen om deze demo’s snel te realiseren.

Bron: FME